ATMOSFER
1. Yerküreyi çepeçevre saran ve içerisinde çeşitli gazların bulunduğu tabaka. Gaz yuvarı, Hava yuvarı.
2. Hava küre.
Dünya’nın etrafında, diğer gezegenlerden farklı olarak canlıların yaşaması için gerekli olan gazlar bulunur. Yer çekiminin etkisiyle Dünya’nın dışını çepeçevre saran bu gaz tabakasına nefes alınan küre anlamına gelen atmosfer (hava küre) adı verilir. Atmosferde meydana gelen olaylara da hava olayları denir. Atmosfer, birbirinden farklı yapıda gazların bir araya gelmesiyle oluşmuştur.
Atmosferde her zaman bulunan ve oranı değişmeyen gazlar;
Azot, oksijen ve asal gazlardır (argon, kripton, hidrojen,ksenon, neon, helyum vb.). Bu gazlar, yaşamın devamı ve çeşitli hava olaylarının gerçekleşebilmesi için belirli oranda atmosferde bulunmaktadır.
Atmosferde her zaman bulunan ve oranı değişen gazlar;
Su buharı ve karbondioksittir. Atmosferde çok az bulunan su buharının oranı yere ve zamana göre değişir. Örneğin Ekvator’a yakın nemli yerlerde su buharının oranı fazla (%2-3), kutuplara yakın soğuk yerlerde ise su buharının oranı azdır (%0,25).Güneş ışınlarını emme ve saklama özelliği olan bu gazların atmosferdeki miktarında meydana gelen değişmeler hava sıcaklığını etkilemektedir. Özellikle son yüzyılda sanayileşmenin hızlanmasına bağlı olarak artış gösteren karbondioksit, iklimler üzerinde olumsuz etkiler yaşanmasına neden olmuştur.
Atmosferin etkileri şunlardır:
• İçindeki gazların belirli oranlarda bulunması canlıların yaşamasını sağlar.
• Güneş’in zararlı ışınlarının süzülmesini sağlar.
• Güneş ışınlarının dağılmasını sağlar. Böylece Güneş ışınlarını doğrudan almayan yerler aydınlık olur.
• Dünya’nın aşırı ısınmasını ve soğumasını önler.
• Hava akımları ile yeryüzünde sıcaklıkların dağılımını sağlar.
• Uzaydan gelen gök taşlarını parçalayarak bunların yeryüzüne büyük parçalar hâlinde düşmesini önler.
• İklim olaylarının meydana gelmesini sağlar.
• Sesi, ışığı ve sıcaklığı iletir.
• Dünya ile beraber döndüğü için Dünya’nın dönüşü hissedilmez. Ayrıca Dünya’nın dış yüzeyinde sürtünmeden dolayı oluşabilecek yanmaları önler.
