Türkiye’de Masif Araziler
Masif Kavramı
Masif, stratigrafik olarak iki veya daha fazla karmaşığın bu karmaşık seri içerisinde ise ilksel ilişkileri korunmuş, devamlılık gösteren metamorfik ve magmatik serilerin bulunduğu, genellikle en az birkaç km eninde ve boyunda olan birimlere masif denilir. Uygun bir coğrafya adı ile anılır (örn, ıstranca msifi).
Topografik ve yapısal olarak da bir orojenik kuşakta yer alan, etrafındaki kayaçlar göre daha yüksek topografya ve sert görünümleriyle dikkati çeken magmatik ve metamorfik kayaç topluluğudur. Diğer bir ifadeyle, bölgesel ölçekte geniş bir alanda yüzeylenen metamorfik ve magmatik kayaç topluluklarıdır.
1. Masif: Istıranca Masifi İstanbul Belgrat Ormanından Rezve Deresine kadar uzanır. Trakya’nın Karadeniz kıyılarında yerleşme olmasının sebebi iç kıyıda falez bulunmasıdır. Istıranca masifini Demir Köy, İğne Ada, Babaeski oluşturur.
2. Masif: Kaz Dağları masifi
3. Masif: Uludağ masifi
4. Masif: Menderes masifi
5. Masif: Sultan Dağları masifi Akşehir, Doğan hisar, Yalvaç, Karamut Çayı, sultan dağları arası
6. Masif: Anamur-Alanya masifi Ermenek, Hadim, Alanya, Silifke arasıdır.
7. Masif: Ilgaz dağı masifi Daday Kastamonu civarındadır.
8. Masif: Tokat masifi Almus Sulusaray arasındadır.
9. Masif: Pulur masifi Erzincan-Çayırlı, Gümüşhane-Kelkit civarındadır.
10. Masif: Orta Anadolu Masifi: Kırşehir, Nevşehir, Kızılırmak oluşturur.
11. Masif: Niğde masifi Çamardı Ulukışla arasıdır.
12. Masif: Bitlis masifi Van Gölü ve Muş’un güneyindeki dağlardır. Bu masif Doğu Anadolu’nun en büyük masifidir.
Masiflerin Genel Özellikleri
Masiflerin çoğunluğu her derecede (yüksek, orta, düşük, çok düşük derecede) metamorfizmaya uğramıştır, bazıları ise yalnızca düşük veya çok düşük derecede metamorfizma geçirmiştir.
Menderes ve Bitlis masifi gibi büyük alan kaplayan masiflerde, yüksek dereceli metamorfizma geçirmiş kayaçların (gnays, migmatit, amfibolit, vb) oluşturduğu bir çekirdek ile, daha düşük derecede metamorfizma geçirmiş kayaçlardan (şist, mermer, fillit gibi) oluşan örtü veya kılıf ilişkisi tanımlanmaktadır. Masiflerin çoğunda metamorfizma olayı, paleozoyikte başlamış.
Batı Anadolu masifi; Menderes Saruhan, Menteşe Bozdağ, Yunt Dağı, Aydın Dağı, Beşparmak Dağları Afyon civarı-menderes masifi Denizli, Afyon, Uşak, Bilecik, Manisa = mermer masifi Masifler aşırı derece deformasyona uğramışlardır. Kırılmışlardır. Orojenez fazladır. Yapısı çatlaklı, faylı ve eklemlidir. Sert olup rijittir. Batı Anadolu masifinde 2 orojenez vardır; Kaledoniyen orojenezi: Altı paleozoik Hersiniyen Orojenezi: Üst paleozoik Türkiye ‘de hüroniyen masifi bulunmaz. Paraksizma: tabkaların çok fazla sıkıştığı orojenezin en şiddetli olduğu safhadır. Orojenezler farklıdır. Ayırt etmek için; Altaki tabaka yaşlı üsteki tabaka genç olur. Tabaka yönleri farklıdır. Kıvrılma yönü farklıdır. Doğu-Batı yönlü kıvrılma varsa kuzey-güney yönünde sıkışma olur. Rezve Deresi(mutlu) Bulgaristan-Türkiye arasında sınırdır.