Ülkemizde Görülen Kıyı Tipleri
Kıyı tiplerinin oluşmasında matematik konum ve göreceli konum (yer şekilleri, iklim, dağların uzanışı, jeolojik geçmiş vb. ) etkilidir. Buna bağlı olarak Türkiye’de görülen kıyı tiplerinin başlıcaları boyuna, enine, ria ve dalmaçya tipi kıyılardır.
Enine Kıyı Tipi
Dağların kıyıya dik uzandığı Edremit ile Kuşadası arası, Enine Kıyı tipinin örneğidir.
Bu kıyılarda;
• Girinti ve çıkıntı fazla olduğundan doğal liman sayısı fazladır.
• Kıta sahanlığı geniştir.
• İç kesimlere ulaşım kolaydır.
• Limanların hinterlandı (art bölge) geniştir.
• Deniz etkisi iç kesimlere kadar sokulabilir.
Boyuna Kıyı Tipi
Dağların kıyıya paralel uzandığı kıyılarda Boyuna Kıyı tipi görülür. Türkiye’de Karadeniz, Akdeniz kıyıları boyuna kıyılara en güzel örnektir.
Bu kıyılarda;
• Girinti-çıkıntı azdır.
• Doğal limanlar azdır ve hinterlantları (art bölge) dardır.
• İç kesimlere ulaşım zordur.
• Dalga aşındırması ile falez oluşumu fazladır.
• Kıyı ile iç kesim arasında iklim, bitki örtüsü, ekonomik faaliyetlerde farklılık fazladır.
Ria Kıyı Tipi
Eski akarsu vadilerinin deniz suları altında kalmasıyla oluşan Ria Kıyı tipi, Türkiye’de İstanbul, Çanakkale Boğazları, Haliç ve Güneybatı Ege kıyılarında görülür.
Dalmaçya Kıyı tipi
Kıyıya paralel uzanmış dağların çukur kısımlarının deniz suları altında kalmasıyla oluşan Dalmaçya Kıyı tipi Türkiye’de Kaş Finike arasında görülür.
NOT: Türkiye kıyılarında gel git genliği çok az olduğu için Haliçli ve Watt kıyı tipi ile Orta Kuşak ülkesi olduğundan dolayı Fiyort, Skyer ve mercan ada olan Atol kıyı tipleri görülmez.
Türkiye’de Görülen Kıyı Tipleri Ders Notu Pdf İçin Tıklayın
Doç. Dr. Rüştü ILGAR Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi Ders Notu Pdf İçin Tıklayın