Türkiye’nin Dağları
A) Orojenez (Dağ Oluşumu) Sonucunda Oluşmuş Dağlar
Orojenez (oro=dağ, genesis=oluşum) derin denizlerde çökelmiş kalın tortul tabakaların kıvrılarak ve kırılarak yükselmesi sonucunda gerçekleşen,dağ oluşum hareketleridir. 3. Zamanda Türkiye’yi örten Tetis denizinin, tabanında
çökelmiş olan tortul tabakalar, Arabistan ve Avrasya levhalarının sıkıştırması ile kıvrılıp yükselerek bugünkü dağ
sıralarını oluşturmuştur.
✦ Kuzey Anadolu sıradağları ve Toroslar bu dağların en önemli örnekleridir. Kıvrılma özelliğini kaybetmiş olan
bölgelerde yeryüzü fay hatları boyunca kırılarak yükselir. Bu olayda yükselen kısma horst, alçalan kısma ise
graben denir. Graben ve horst yapılarına en çok Ege Bölgesi’nde rastlanmaktadır. Kaz Dağı, Madra Dağı, Yunt Dağı,
Bozdağlar, Aydın Dağları, Menteşe Dağları ile Akdeniz Bölgesi’ndeki Amanos Dağları horstlara tipik örneklerdir. (Bakırçay,Gediz, B.Menderes ve K.Menderes ovaları grabenlerdir.)
B) Volkanik Dağlar
Yeraltındaki kızgın magmanın, kırık hatları boyunca ilerleyerek, yeryüzüne ulaşması ve katılaşması sonucunda oluşan
dağlara volkanik dağlar denir. Ülkemiz genç bir ülke olduğundan çok sayıda genç volkan dağı bulunmaktadır.
UYARI : Volkanik araziler risk taşımasına rağmen binlerce yıldır insanlar tarafından iskan edilen sahalardır.Çünkü; volkanik arazilerde topraklar oldukça verimlidir. Bazı maden türlerinin buralarda bulunur (demir, bakır, krom, kurşun vb), Sıcak su kaynaklarının fazla olması nedeniyle buralarda eskiden beri nüfus yoğunluğu fazladır (ülkemizde Ürgüp-Göreme buna tipik bir örnektir).
Türkiye’de Dağların Coğrafi Dağılışı
Dağlar Türkiye’nin bütün bölgeleri’nde gözlenmekle beraber, özellikle Akdeniz-Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde dağlar geniş alanlar kaplar. Dağlar, insan yaşamını doğrudan etkilemektedir. Özellikle iklim, toprak oluşumu, bitki örtüsünün dağılışı, yerleşme ve ekonomik faaliyetler üzerinde etkili olmaktadırlar.
