Turizmin Çevreye Etkileri
İçinde yaşadığımız doğal çevre, turizmin temel kaynağıdır. Bu kaynağın sürekli ve dengeli bir şekilde yönetilmesi, bozulmaması, kalitesinin artırılması gerekmektedir. Bir ülkedeki doğal ve kültürel değerler o ülkenin turizm potansiyelini oluşturur. Tarihî ve doğal çevre değerleri dikkate alınarak turizm potansiyeli belirlenir. Turizm faaliyetleri gerçekleştirilirken gerek tesis kurulma aşamasında gerekse sonrasında doğal kaynak tahribatı olmaktadır. Dolayısıyla turizm etkinliklerinin sürekliliği için bu değerlerin korunması, çevrenin İyileştirilmesi gerekir.
Turizm merkezlerine yol yapılması, bu yerlerde konaklama ve eğlence tesislerinin kurulması sırasında çevreye önemli zararlar verilebilmektedir. Yanlış uygulamalar sonucu turistik yerler yok olmakta ve turizm geliri azalmaktadır. Bu nedenle turizm, aynı zamanda çevreye karşı duyarlılığı da zorunlu kılmaktadır.
Türkiye’de turizm sektörü, deniz kıyılarında yoğunlaştığından, deniz suyunun ve plajların temizliği, çevre kalitesinin en önemli göstergesidir. Gürültü ve trafikten kaynaklanan hava kirliliği, ses kirliliği, çarpık kentleşme, tarım topraklarının betonarme yapılar hâline gelmesi ve orman yangınları gibi nedenlerle ekosistemlerdeki dengeler bozulmaktadır. Dolayısıyla turizm potansiyelini oluşturan değerler yavaş yavaş ortadan kalkmaktadır. Bu yüzden turistik değerler korunarak çevreye en az zararla doğayla iç içe çevre dostu yapılar yapılmalıdır.
Kültür ve Turizm Bakanlığının belirlemiş olduğu turizm stratejisine göre turizm bölgelerindeki altyapı ve konaklama ihtiyaçlarının karşılanması durumunda 2023 yılında 63 milyon Turistin gelmesi ve 86 milyar dolar dış turizm gelirinin elde edilmesi öngörülmüştür.
Maddeler halinde özetleyecek olursak;
Turizmin Çevreye Olumlu Etkileri:
• Doğal ve yapısal kaynakların korunması, yeniden yapılandırılması ve güçlendirilmesine yardımcı olur.
• Sanat, folklor, festival ve tiyatro kalitesini yükseltir.
• Ekonomide gelir yaratır.
Turizmin Çevreye Olumsuz Etkileri:
• Havaalanı, marinalar ve diğer tatil köylerinin kurulması, toprakları aşındırmaktadır. Aşırı ziyaretçi akımı doğal çevre yapısını tahrip eder.
• Ekosistemi bozmakta çevre ve ses kirliliği yaratmaktadır.
• Turizm çevreyi ticari bir araç hâline getirmektedir.
• Doğal konukseverliğin kötüye kullanılmasına neden olabilir, toplumun yerel değer ve kimliğini tahrip edebilir.
• Ülke kaynaklarının (döviz çıkışı ve kar transferi yoluyla) ters yönlü bir ekonomik etki doğurabilir.
• Kaynakların tüketimi, doğanın etkilenmesi, altyapı sorunlarının ortaya çıkması, artan turizm faaliyetleri sonucu ortaya çıkan kirlilik ve atıklar, bunların arıtımı ve yok edilmesi için fiziksel altyapı ve kapasite yetersizlikleri, tatlı su kaynaklarının aşırı kullanımı, ormanların yok edilmesi, kıyı ve plajların zarar görmesi, toprak erozyonu, biyolojik çeşitliliğin tahribi, kültürel mirasın zarar görmesi, hava ulaşımının ve kalabalığın yarattığı ses kirliliği, turizm sektörünün yarattığı başlıca olumsuz çevresel etkilerdir.
Çevrenin turizme etkisine bir örnek, Hasankeyf
Dicle Nehri üzerinde yer alan Hasankeyf, üzerinde yapılması planlanan Ilısu Barajı ile sular altında kalma ve tüm kültürel hazinesini yitirme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Yerleşim merkezlerinin ve 10.000 yılı aşkın tarihi bulunan kültürel varlıklarından yanında Ilısu Barajı’nın barındırdığı tehlikeler;
• Önemli tarihi alanların sular altında kalması,
• Soyu tükenen hayvanları besin ve habitatlarının yok edilmesi,
• Kitlesel balık ölümleri,
• Su kalitesinde ciddi düşüş,
• Sıtma gibi su kaynaklı hastalıklarda artış,
• Su kaynaklı çatışmalarda artış (özellikle Türkiye ile komşu devletler arasında)
Turizm Çevreyi Nasıl Etkiler? Ders Notu PDF İçin Tıklayın.