Sevgili arkadaşlar coğrafya dersinin matematiksel işlem kullanılan konularından biri olan yerel saat hesaplamaları ilk etapta karmaşık gibi görünse de aslında mantığını anlayınca çok zevkli ve basit bir konudur. Matematiksel işlem olarak sadece basit çarpma bölme toplama çıkarma işlemleri gerektirir. Bu konuyu bol örnekle anlatarak açıklamaya çalışacağız. İlk olarak yerel saat nedir bunu öğrenerek başlayalım.
Yerel Saat nedir?
Yerel saat, bir yerin kendine özgü saatidir. Bir noktanın yerel saati, bulunulan meridyenin Güneş’in tam karşısında olduğu an, saat 12.00’ye ayarlanarak tespit edilir. Bu vakit aynı zamanda Güneş’in ufuk düzlemi üzerinde tepe noktasında görüldüğü andır.
*Yerel saat, genellikle ibadet vakitlerinin düzenlenmesinde (namaz, iftar, sahur vakitleri vb.) kullanılmaktadır.
Peki bir yerin yerel saatini hesaplamak istiyoruz ne yapacağız, nasıl bulacağız?
Yerel saat hesaplanırken aşağıdaki adımlar uygulanır:
1. Verilen iki nokta arasındaki meridyen farkı bulunur.
2. Bulunan meridyen farkı 4 dakika ile çarpılır. ( Neden 4 dakika : 1 gün = 24 saat = 1440 dakikadır. Bir gün içinde Güneş’in karşısından 360 meridyen geçtiğine göre 1440/360=4 dakika eder. İşte Her 1 meridyen güneşin karşısından 4 dakikada geçer o sayı buradan gelmektedir.)
3. Bulunan fark 60 dakikadan büyük ise saate çevrilir, küçük ise fark aynen alınır.
4. Dünya batıdan doğuya doğru döndüğü için doğuda yerel saat ileride, batıda ise geridedir. Dolayısıyla doğudaki bir yerin yerel saati sorulduğunda bulunan yerel saat farkı toplanır, batıdaki yerde ise yerel saat farkı çıkarılır.
5. Aynı meridyen üzerindeki yerler güneşin karşısından aynı anda geçtiğinden yerel saatleri aynıdır.
Şimdi biraz örnek çözüp yukarıdaki maddeleri uygulayalım ve mantığını tamamen kavrayalım.
İlk 3 örnekte meridyen verip saat soruldu. Peki zaman farkı veya saat verilip meridyen bulmamız istenirse nasıl olacak? Örneklerle öğrenelim.
Bir de Güneşin Doğuşu ve Batışı şeklinde sorular var.
Güneşin Batışı – Doğuşu sorularının yerel saat sorularından ufak bir farkı vardır.
*Yerel saat sorularında doğuda yerel saatler ileri olduğu için toplama işlemi yapıyorduk,
Güneş doğuda erken doğup, erken batacağı için çıkarma işlemi yapacağız.
*Yerel saat sorularında batıda yerel saatler geri olduğu için çıkarma işlemi yapıyorduk,
Güneş batıda geç doğup, geç batacağı için toplama işlemi yapacağız.
Fark bunlar sadece bunlara dikkat etmemiz lazım. Diğer yaptığımız işlemler tamamen aynı.
Şimdi Örneklerle daha iyi anlamaya çalışalım.
Farklı bir soru tipi olan gün ve saat sorularına da bir örnek verelim.
Son olarak Güneşin ufuk düzlemi üzerindeki konumu soruları için bir örnek verelim ve bu olayı bitirelim.
Sevgili arkadaşlar yukarıdaki soru tipleri ve örneklerden umarım konunun mantığını anlatabildik. Örneklerde de gördüğünüz gibi basit 4 işlem ile tüm soruları rahatlıkla çözebiliyorsunuz. Artık yerel saat hesaplamaları konusunda sıkıntı yaşamazsınız iyi çalışmalar.
Yerel Saat Hesaplamaları Ders Notu PDF İçin Tıklayın.