Türkiye’deki Milli Parklar
Karatepe – Aslantepe Milli Parkı (1958- Osmaniye)
Osmaniye ili Kadirli ilçesi çevresindedir. 7.715 hektarlık bir alana sahiptir. Park alanında Genç Hitit İmparatorluğuna ait tarihi kalıntılar yer alır. Aslantaş barajı da park sınırları içerisinde yer alır. Park sınırları içerisinde yaban domuzu, karaca, tilki ve keklik bulunmaktadır.
Yozgat Çamlığı Milli Parkı (1958- Yozgat)
Yozgat ili çevresinde iyi korunmuş karaçam ormanları, 26 çeşit endemik bitki türü, tavşan, tilki, ötücü kuş ve sürüngenler yaşamaktadır. Başlangıçta 264 hektar olarak kurulan park alanı sonradan yapılan ağaçlandırma ile 800 hektar büyüklüğe ulaşmıştır.
Kuş Cenneti Milli Parkı (1959- Balıkesir, Manyas )
Kuş cenneti milli parkı 1976 yılında Avrupa Konseyi “Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Avrupa Komitesi tarafından en iyi korunan alan diploması almıştır. 64 hektarlık park sınırları içersinde 239 kuş türü tespit edilmiştir. Bunlardan 66′ sı burada düzenli olarak bulunmakta, 21’i bazı seneler kuluçkaya yatmakta, 174 tür ise sadece göç sırasında buraya uğramaktadır. Başlıca türler; karabatak, balaban, kaşıkçı, guguk, çeltikçi, tepeli pelikan, baykuş ve ağaçkakan’dır.
Soğuksu Milli Parkı (1959- Ankara; Kızılcahamam)
Ankara’ya bağlı Kızılcahamam sınırları içerisinde yer alır. 1050 hektarlık alana sahiptir. Milli park bitki çeşitliliği bakımından büyük öneme sahiptir. Milli parkta karaçam, sarıçam, tüylü meşe, köknar gibi bitki türleri ile yaban domuzu, ayı, tavşan ve tilki gibi hayvanlar yer alır.
Yedigöller Milli Parkı (1965- Bolu)
Bu park heyelan sonucu oluşan yedi gölden oluşmuştur. 2.109 hektarlık alana sahip parkta; Sazlı göl, İnce göl, Nazlı göl, Derin göl, Büyük göl, Küçük göl, Serin göl adlı yedi göl bulunur. Milli park 38 adet farklı bitki türü ile Türkiye’nin en güzel karışık ormanlarına sahiptir.
Dilek Yarımadası Milli Parkı (1966- Aydın; Kuşadası)
Aydın ilinin güneybatısında yer alan milli park 6 km genişliğinde 20 km uzunluğunda olup 10.885 hektarlık alana sahiptir.
Spil Dağı Milli Parkı (1968- Manisa)
Manisa ilinde yer alan parkın uzunluğu 10 km, genişliği ise 9 km’dir. 5.505 hektarlık alana sahip milli park Manisa ili için yayla vazifesi görmektedir. Kalker arazide Çaybaşı, Kurşunlu, Kızılbel ve Çınçın derelerinin açtığı derin vadiler milli parka ayrı bir güzellik katmıştır. Parkta tavşan, tilki, domuz, sansar, sincap, doğan, atmaca, geyik, keklik ve sülün gibi hayvanlar yaşamaktadır.
Kızıldağ Milli Parkı (1969- Isparta; Sarkikaraağaç)
Isparta ili sınırları içerisinde yer alır. Milli park sınırları içerisinde sedir ormanları, düdenler, dolinler ve mağaralar yer alır. Şarkîkaraağaç Ovasına hâkim bir konumda yer alan park 59.400 hektarlık alanıyla Türkiye’nin ikinci en geniş alanlı milli parkıdır.
Kovada Gölü Milli Parkı (1970- Isparta)
Isparta ilinin Eğirdir ilçesi sınırları içerisinde yer alır. Tektonik – karstik özellikteki Kovada Gölü ve çevresini kapsar. 6.534 hektarlık alana sahip parkta yaban domuzu, tavşan, sansar gibi hayvanlar yaşamaktadır.
Termessos – Güllük Dağı Milli Parkı (1970- Antalya)
Antalya ilinin kuzeybatısındaki Güllük Dağı’nın sarp yamaçlarında kurulmuş olan antik Termessos kentini ve çevresini kapsamaktadır. 6.702 hektarlık alan sahip parkta antik şehre ait 10 kuleli şehir, kral yolu, su depoları ve ev kalıntıları yer almaktadır. Ayrıca tiyatro, agora ve tapınaklar da bulunmaktadır.
Munzur Vadisi Milli Parkı (1971- Tunceli)
Tunceli ili Ovacık ilçesi yakınlarındaki Munzur Vadisi ve çevresini kapsamaktadır. 42.000 hektarlık alanıyla Kaçkar Dağı milli parkından sonra üçüncü büyük milli parkımızdır. Jeolojik ve ekolojik özelliği nedeniyle milli park ilan edilmiştir. Parkta meşe, söğüt, kavak, huş, sarıçam, köknar ağaçları ile ayı, tilki, yaban domuzu, kurt, tavşan, geyik gibi hayvanlar yaşamaktadır.
Uludağ Milli Parkı (1971- Bursa)
Kuzeybatı Anadolu’nun en yüksek dağı olan Uludağ’ın uzunluğu 40 km, genişliği ise yaklaşık 20 kmdır. Dağın çok dik olan kuzey yamaçları buzullar tarafından şekillenmiştir. Yükselti nedeniyle farklı bitki türlerini barındırmaktadır. 11.338 hektarlık alan sahip park içerisinde erguvan, defne, meşe, kestane, kızılcık, fındık, ıhlamur, çitlembik, karaağaç, kızılağaç, muşmula, çınar, gürgen, dişbudak, uludağ köknarı, karaçam gibi ağaç türleri bulunmaktadır. Milli park sınırları içerisinde 80 metre boyunda, 870 cm çevre uzunluğunda ve 580 yaşındaki “İnkaya Çınarı” anıt ağaç olarak ilan edilmiştir.
Olimpos – Beydağları Milli Parkı (1972- Antalya)
Antalya ili sınırları içerisinde yer alan park Antalya limanından Gelidonya burnuna kadar uzanır. Park sınırları içerisinde Phaselis, Olimpos ve İdiros antik kentleri bulunur. 3.425 hektarlık alana sahip park; çakıllı plajları, koy ve körfezleri, kanyon vadileri, eğimli yamaçları ve zengin ormanları ile dikkat çeker. Park sınırları içersinde kızılçam, fıstıkçamı, köknar, karaçam ve maki elemanları bulunur.
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı (1973- Çanakkale)
Marmara Bölgesinde, Çanakkale ili sınırları içindedir. 1973 yılında ilan edilmiştir.Yüz ölçümü 33.439 hektardır. Birinci Dünya savaşında itilaf devletleri ile Osmanlı Ordusu arasında cereyan eden dünyanın en büyük savaşlarından biri olan Çanakkale Savaşında tarafların kaybettiği yüz binlerce şehidin anısına yapılan anıtlar ve düzenlenen şehitlikler insanlığa barışın değerini anlatmaktadır. Her yıl yapılan anma törenlerine başta Avustralya ve Yeni Zelanda’dan olmak üzere, dünyanın çeşitli ülkelerinden ziyaretçiler gelmektedir.
Çanakkale Meydan Muharebeleri, Türk milletinin en zor döneminde dünyanın en güçlü devletlerine karşı koyduğu bir savunma destanıdır..
Köprülü Kanyon Milli Parkı (1973- Antalya)
Antalya ili sınırları içerisinde yer alan Köprülü Kanyon milli parkında Selge Antik kenti yer almaktadır. Park sınırları içerisinde yer alan 14 kilometre uzunluğundaki Köprü Çayında rafting yapılmaktadır. Bu nedenle yabancı turistlerce de çok rağbet görmektedir. 36.614 hektarlık alana sahip park alanında ayı, geyik, yaban domuzu, tilki gibi hayvanlar yaşamaktadır.
Ilgaz Dağı Milli Parkı (1976- Kastamonu)
Batı Karadeniz Bölgesi’nde, Çankırı ve Kastamonu illeri sınırları içinde yer almaktadır. 1976 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 1.118 hektardır. İğne yapraklı ağaçların hâkim olduğu bir orman örtüsüne sahiptir. Karaçam, sarıçam ve göknar yaygın ağaç türleridir. Açık alanlarda ardıçlar da görülmektedir. Az sayıda olmakla birlikte ayı, kurt tilki, geyik, karaca ve yabandomuzu görülmektedir. Alan, giderek gelişen bir kış sporları merkezi halini almaktadır.
Başkomutanlık Tarihi Milli Park (1981- Afyonkarahisar – Kütahya)
Afyonkarahisar – Kütahya ili sınırları içerisinde yer alan parkta anıtlar, şehitlikler ve müze bulunmaktadır. 35.500 hektarlık alanıyla 27 – 28 Ağustos 1922 yılında beş gün geceli gündüzlü süren Büyük Taaruzun yapıldığı bölgeyi kapsamaktadır.
Göreme Milli Parkı (1986- Nevşehir)
İç Anadolu Bölgesi’nde, Nevşehir ili sınırları içinde yer almaktadır. 1986 yılında ilan edilmiştir. Yüzölçümü 9.614 hektardır. Erciyes ve Hasan Dağı volkanizmalarının lav ve tüflerinin yağışlar ve rüzgarlarla aşınması sonucu dünyada eşi bulunmayan jeomorfolojik yapılar oluşmuş, bu yapılar ve çevresi tarih boyunca çeşitli uygarlıklar tarafından yerleşim ve tarım amaçlı kullanılmıştır. Kapadokya olarak da adlandırılan bu bölge, geçmişiyle olduğu kadar halen var olan yaşamı ile de ilgi çekicidir. Türkiye’nin pek çok yerinde olduğu gibi, burada da tarihi ve kültürel değerler kadar, doğal değerler de ilgi çekicidir ve bölge her mevsim yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret edilmektedir. Dünya ölçeğinde yapılacak bir milli park sıralamasında ilk ona girecek değerde bir alandır.
Altındere Milli Parkı (1987- Trabzon; Maçka)
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Trabzon ili sınırları içinde yer alır. 1987 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 4.468 hektardır. Sümela Manastırı, Altındere Vadisi ve bu vadinin jeomorfolojik yapısı ile flora ve faunası milli parkın kaynak değerini oluşturmaktadır. Manastır, vadinin batı yamacında, 1.300 metre yükseklikte, M.S. 4. yüzyılda kurulmuştur. Hristiyanlığın çevrede yayılmasında etkili olmuştur. Duvarları dik ve derin bir vadi içinden akan Altındere, Doğu Karadeniz Bölgesi otsu ve odunsu florasına ait örnekler sergilemektedir.
Boğazköy – Alacahöyük Milli Parkı (1988- Çorum; Alacahöyük)
İç Anadolu Bölgesi’nde, Çorum ili sınırları içindedir. 1988 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 2.600 hektardır. Milli parkta Anadolu’nun en eski uygarlıklarından olan Hitit’lere başkentlik yapmış Hattuşaş (Boğazköy) ve çevresindeki çeşitli tarihi eserler bulunmaktadır. Şehir surları, Aslanlı Kapı, Yer kapı ve Yazılıkaya bunların başlıca örnekleridir. Hititler zamanında ormanlarla kaplı olduğu anlaşılan bu bölgenin, şimdi tamamen antropojen bir step görünümümde olması ibret vericidir.
Nemrut Dağı Milli Parkı (1988- Adıyaman; Kahta)
Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Adıyaman ili sınırları içindedir. 1988 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 13.827 hektardır. Milli parkın kaynak değeri eski çağlarda “Kommagene” olarak bilinen, bu alanda bulunan arkeolojik kalıntılardır. Güneşin doğuş anının çok güzel izlenebildiği bir yer olması nedeniyle dünyanın sekizinci harikası olarak nitelendirilmektedir. Antiochos tümülüsü ve buradaki dev heykeller, Eskikale, Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü milli park içinde kalan kültürel değerlerdir.
Gala Gölü Milli Parkı (1991- Edirne; Enez-İpsala)
Marmara bölgesinde, Edirne ili, Enez ve İpsala ilçesi sınırları içerisinde yer alan Pamuklu ve Küçük gala göllerini kapsayan 2369 Ha’lık alan 1991 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararı ile Tabiatı Koruma Alanı olarak ilan edilmiş olup 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’ nun 3. maddesi gereğince 2005 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile sınırları genişletilerek 6.087 Ha’a çıkartılarak Milli Park olarak ilan edilmiştir. Parkımız; sulak saha, göl ve orman ekosistemlerini ve bu ekosistemlerde barınan çeşitli canlı türlerini barındırmaktadır.
Beyşehir Gölü Milli Parkı (1993- Konya; Beyşehir)
İç Anadolu Bölgesi’nde, Konya ili sınırları dahilindedir. 1993 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 86.855 hektardır. Beyşehir Gölü yüz ölçümü bakımından Van ve Tuz Gölünden sonra üçüncü büyük gölümüz olmakla birlikte, tatlı su göllerimiz içinde en büyük olanıdır. Doğu kıyıları boyunca uzanan ve üç bin metreye yaklaşan dorukları ile Dedegöl Dağları, batıdan bakıldığında göle ayrı bir güzellik vermektedir. Göl suları turkuvaz mavisi olup içindeki adalarla ve çevresindeki dağlarla, onu ülkemizin en güzel göllerinden biri haline getirmektedir. Gölde tatlısu levreği, sazan, sarıbalık ve çiçekbalığı yaşamaktadır. Adalarda ve sığ kıyılarda pelikan, dalgıç, balıkçıl ve yaban ördekleri kuluçka yapmakta, göçler sırasında çeşitli türden su kuşları sürüler halinde göle uğramaktadır.
Kaz Dağları Milli Parkı (1993- Balıkesir – Çanakkale)
Marmara ve Ege Bölgeleri geçiş zonunda, Balıkesir ili sınırları içinde yer alır. 1994 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 20.935 hektardır. Antik çağlarda İda dağı olarak bilinen Kaz Dağı, Biga Yarımadasının en yüksek dağıdır. Başta Kazdağı Göknarı olarak tanınan endemik ağaç türü olmak üzere, zengin bir bitki örtüsüne sahip olan milli park, memeliler, kuşlar ve sürüngenler açısından da çeşitlilik göstermektedir. Dağda, kuzey güney doğrultusunda derin vadiler ve kanyonlar deniz etkisinin içerilere taşınmasını sağlarlar. Milli park özellikle ilkbahar ve yaz aylarında ziyaretçi akınına uğramaktadır.
Kaçkar Dağları Milli Parkı (1994- Rize)
Parkımız Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Rize ili sınırları içindedir. 1994 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 52.970 hektardır. Dört bin metreye yaklaşan zirvesi ile Karadeniz bölgesinin en yüksek dağlarıdır. Ülkenin aynı zamanda en bol yağışlı kesiminde olması milli parkın orman, alpin çayır ve orman altı florasını olağanüstü zenginleştirdiği gibi, akarsular yönünden de benzersiz kılmakta; Fırtına deresi, Hemşin deresi gibi aslında bir ırmak büyüklüğündeki akarsular milli parkı çevrelemektedir. Flora zenginliği ile uyumlu olarak milli parkta normal popülasyonlarda ayı, kurt, çakal, tilki, karaca, yaban domuzu, sansar, tavşan, kakım, gelincik gibi memeliler, yırtıcı ve ötücü kuşlar, yaban horozu bulunmakta, Fırtına Deresi’nde Deniz Alası yaşamaktadır.
Hattila Vadisi Milli Parkı (1994- Artvin)
Artvin ili, Merkez ilçe sınırları içerisinde, Çoruh Nehrinin ana kollarından biri üzerinde bulunmaktadır. Vadi yaklaşık 25 km. uzunluğunda olup, birçok yan dereyle beslenmektedir. Vadi boyunca değişik kayaç türleri görülmekle birlikte, bu kayaçların hemen hepsi derinlik volkanizmasının ürünüdür. Hatila Vadisinin genel karakteri; V tipi, dar tabanlı, genç vadi özelliğindedir. Vadi boyunca litolojik farklılıklardan kaynaklanan eğim kırıkları ortaya çıkmıştır. Bu eğim kırıkları, akarsuda şelalelerin oluşumunu sağlamıştır. Vadi yatağının derine doğru aşınmasının daha kuvvetli olması sebebiyle vadi yamaçlarının eğimi %80, hatta bazı kesimlerde %100 e ulaşmıştır. Vadideki bitki örtüsü Akdeniz iklim karakterini yansıtmaktadır. Endemik bitki türlerinin sayısı 500 ü geçmektedir. Hatilla Vadisinde en çok rastlanan yaban hayvanları; ayı, domuz, tilki, porsuk, yaban keçisi, sansar, çakal, atmaca, kartal, dağ horozu, Hopa engereği ile akarsulardaki alabalıktır.
Altın Beşik Mağarası Milli Parkı (1994- Antalya; İbradı)
Antalya ili, İbradi ( Aydınkent ) ilçesine 7 km. uzaklıktaki Ürünlü köyünün yaklaşık 5 km. güneydoğusunda, derin ve sarp Manavgat Vadisinin batı yamacında yer almaktadır. Altınbeşik Mağarası adını üst kısımda yer alan Altınbeşik Tepesinden almaktadır. Altınbeşik Mağarası daha kuzeyde bulunan Eynif Polyesinin ve civarındaki bir dizi daha küçük polyelerin yer altına intikal eden sularının toplanarak tahliye edildiği bir ana yeraltı deresi görevini görmektedir. Güz aylarında mağara içinde çok miktarda durgun göletler vardır. Mağaranın girişinden itibaren ilk 200 m. mağaranın alt seviyesini oluşturur ve burası devamlı su altındadır. Alt seviyenin bitiminde 40 m.lik dik bir çıkış vardır. Bu çıkış ve bitişik duvarlar beyaz renkli kalın travertenlerle kaplıdır. Mağaranın en güzel bölümünü burası oluşturmaktadır.
Karagöl – Sahara Milli Parkı (1994- Artvin)
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Artvin ili sınırları içinde yer almaktadır. 1994 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 3.251 hektardır. Milli parkın Karagöl bölümü ormanları, çayırları ve gölü ile ünlü olup yaz aylarında yöre halkının rekreasyon alanı haline gelmektedir. Sahara bölümü ise geleneksel yayla faaliyetlerinin yaşatıldığı yerdir. Doğa ve geleneksel kültürün iç içe olduğu Karagöl-Sahara Milli Parkı ladin göknar ormanları, jeolojik yapısı ve faunası ile de dikkat çekmektedir.
Aladağlar Milli Parkı (1995- Niğde – Adana)
Akdeniz Bölgesi’nde, Niğde, Kayseri, Adana illeri sınırları içinde yer almaktadır. 1995 yılında ilan edilmişltir. Yüz ölçümü 55.064 hektardır. Toros sıradağlarının en yüksek zirvelerine sahip olan Aladağlar jeolojik olarak da ülkemizin en ilginç yerlerinden biridir. Buzul Gölleri ve Kapuzbaşlı şelaleleri görülmeye değer yerlerdir. Milli parkın düşlük rakımlı kesimlerinde kızılçam, karaçam ve göknar toplulukları bulunmaktadır. Ağaç sınırının üzerinde ise kayalar arasında yetişen otsu bitkilerin çoğu gösterişli çiçeklere sahiptir. Gece gündüz ısı farkının 30 dereceyi aştığı bu alanlarda böylesine güzelliklerle karşılaşmak gerçekten şaşırtıcıdır. Milli parkta yaban keçisi, yaban domuzu, kurt, çakal sansar gibi memeliler, yırtıcı ve ötücü kuşlar yaşamaktadır. Aladağlar yurt içinden ve dışından, dağcıların ülkemizde en çok rağbet ettikleri bir yerdir.
Marmaris Milli Parkı (1996- Muğla; Marmaris)
Akdeniz, Ege bölgeleri geçiş zonunda, Muğla ili sınırları içinde yer almaktadır. 1996 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 29.206 hektardır. Milli parkta taban suyu yüksek olan düzlüklerde sığla ağacı toplulukları bulunmaktadır. Alandaki yaygın ağaç türü ise kızılçamdır. Suyun bol olduğu yerlerde çınarlar bulunmakta, güney bakılarda meşelere rastlanmaktadır. Dere yataklarında zakkumlar pembe çiçekleriyle yaz boyunca peyzaja renk katmaktadırlar. Milli parkta yaban keçisi, yaban domuzu, sansar, tavşan, sincap kirpi gibi memeli hayvanlarla, ötücü kuşlar ve sürüngenler yaşamaktadır.
Saklıkent Milli Parkı (1996- Muğla; Fethiye)
Akdeniz Bölgesi’nde, Antalya ve Muğla illeri sınırları içinde yer almaktadır. Milli parkın kaynak değerini Saklıkent Kanyonu oluşturmaktadır. Eşen Çayının bir kolu üzerindeki kanyon jeomorfolojik olarak ilginç özellikler sergilemektedir. Milli parkın alt seviyelerinde kızılçam toplulukları görülürken daha yukarılarda karaçam ve sedir toplulukları görülmektedir. Dumanlıdağ çevresinde anıt ağaç niteliğinde sedirler bulunmaktadır. Aktar Yaylasında ise endemik geofitler ve siklamenler bulunmaktadır.
Troya Tarihi Milli Parkı (1996- Çanakkale)
Ege Bölgesi’nde, Çanakkale ili sınırları içinde yer almaktadır.1996 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 13.350 hektardır. Milli parkın kaynak değerlerini Troya’lılar ile Aka’ların on yıl süren savaşlarındaki kahraman askerlerin efsanevi öyküleri ile büyük ozan Homeros’un epik eserleri İliada ve Odysseia ile ölümsüzleşen Troya Kenti ve ünlü “tahta at” oluşturmaktadır.
Honaz Dağı Milli Parkı (1998- Denizli)
Ege Bölgesi’nde, Denizli ili sınırları içinde yer almaktadır.1995 yılında ilan edilmiştir, 1998 de sınır değişikliği yapılmıştır. Yüz ölçümü 9.429 hektardır. 2.528 metrelik zirvesi ile Ege Bölgesinin en yüksek noktası olan Honaz Dağı jeolojik yapısında periglasiyel formasyonlar göstermektedir. Çevresinden oldukça dik bir şekilde yükselen dağ oldukça gür bir bitki örtüsüne sahiptir. Kızılçam, karaçam ve ardıç başlıca ağaç türleridir. Otsu flora içinde endemik türler bulunmaktadır. Yaban keçisi, yabandomuzu, tavşan, tilki, porsuk, kirpi alanda görülen memelilerdir. Milli parkta ötücü ve yırtıcı kuşlarla birlikte keklik de bulunmaktadır.
Küre Dağları Milli Parkı (2000- Bartın, Kastamonu)
Batı Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu ve Bartın illeri sınırları içinde yer almaktadır. Milli parkın kaynak değerlerini Valla Kanyonu, Ilgarini Mağarası gibi jeolojik oluşumlar, Ilıca Şelalesi gibi doğal güzellikler ve zengin bir flora ve fauna ile otantik, folklorik kültür zenginlikleri oluşturmaktadır. Milli park ülkemizin doğal değerlerinin fazla tahrip görmediği alanlardan biridir. İyi bir orman örtüsü ve otsu floraya sahiptir. Ayı, kurt, çakal, yaban domuzu, geyik, karaca, sansar sincap gibi memeliler ve ötücü kuşlar milli parkın fauna değerlerini oluşturmaktadır.
Sarıkamış Allahuekber Dağları Milli Parkları (2004- Kars ve Erzurum)
Doğu Anadolu Bölgesi’nde Kars ve Erzurum illeri sınırları içinde yer almaktadır. 2004 yılında ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 22.519 hektardır. Doksan bin askerimizin donarak şehit olduğu 1914 yılına ait anılar Milli Parkın tarihi özelliğini teşkil etmektedir. Sarıkamış yöresi sarıçam ağacının yurdumuzda yayılış gösterdiği en yüksek alan olmaktadır. Bu yörenin sarıçam ormanları yaban hayatı türleri açısından da zengindir.
Ağrı Dağı Milli Parkı (2004- Ağrı)
Ağrı Dağı Milli Parkı Büyük ve Küçük Ağrı Dağları, Meteor Çukuru ve Nuhun gemisinin bulunduğu alanlar olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. 87.380 hektarlık alanıyla Türkiye’nin en geniş alanlı milli parkıdır.. Ağrı Dağı, 5137 m. yüksekliği ile ülkemizin ve Avrupanın en yüksek noktası olması yanında zirvesinde de ülkemizin en büyük buzulu bulunmaktadır. Ağrı Dağının bulunduğu coğrafyada paleolitik çağdan günümüze dek birçok medeniyet yaşamıştır. Hurriler, Urartular, Kutlar, Hunlar, Araplar, Selçuklular, İlhanlılar, Harzemşahlar, Timuroğulları, Safaviler, Çıldıroğulları, Akkoyunlular, Karakoyunlular ve sonrasında 1514de Çaldıran zaferi ile Osmanlılar yerleşmiştir. Ayrıca insanlık tarihinde Ağrı Dağı, Nuh’un gemisinin tufandan sonra indiği yer olarak bilinmektedir. Dünyada Alaskadaki meteor çukurundan sonra ikinci büyük göktaşı çukuru da milli park sınırları içerisindedir. Yörede; Ardıç, Andıç, Gürgen, Huş, Kafkas Üçgülü, Kırmızı Üçgül, Aküçgül, Yabani Fiğ, Yabani Yonca, Kılçıksız Brom, Tilki Kuyruğu, Koyun yumağı, Yabani Arpa, Yabani Buğday, Yabani Çavdar gibi bitkiler bulunur.
Tek Tek Dağları Milli Parkı (2007- Şanlıurfa)
Şanlıurfa’nın güneybatısında bulunan Tektek Dağları üzerinde 19.335 ha lık bir alanı kapsamaktadır. Şuayıp Şehri Harabeleri, Soğmatar Harabeleri, Senem Mağarası alandaki önemli arkeolojik kalıntılardır. Halk arasındaki bir inanca göre, Şuayp peygamber Şuayıp Şehrinde yaşamıştır ve kent adını bu peygamberden almıştır. Kalıntılar arasındaki bir mağara Şuayp peygamberin makamı olarak ziyaret edilir..
Soğmatar harabeleri, kökü Harran Sin kültürüne dayanan Sabizm ve Baştanrı Marilaha’nın kültür merkezi olduğu bilinen bir ören barındırır. Burada, o inanışa göre baştanrıya ve mukaddes gezegenlere (Güneş, Ay, Satürn, Jüpiter, Mars, Venüs, Merkür) ibadet edilen ve kurban kesilen açık hava mabedi bulunmaktadır. Ayrıca, Roma devrine ait çok sayıda kaya mezarları da park alanında bulunmaktadır.
İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı (2007- Kırklareli- İğneada)
3155 hektarlık Milli park alanı, İğneada beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İğneada, Marmara Bölgesi ,Kırklareli İli Demirköy İlçesine bağlı, Bulgaristan ile sınırı olan bir sahil kasabasıdır. Demirköy’e 25 km uzaklıktadır.
Yıldız (Istranca) Dağlarından Karadeniz sahillerine doğru akan derelerin taşıdığı alüvyonların birikmesi ve mevsimsel olarak sular altında kalması sonucunda milli parktaki longoz ormanları oluşmuştur.
Nenehatun Milli Parkı (2009- Erzurum)
Tarihimize 93 Harbi olarak geçen 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşında şehrin korunmasında etkin rol üstlenen Mecidiye ve Aziziye tabyaları, Rusların kente daha fazla ilerlemesini engellemiştir. Erzurum’u ele geçirmek isteyen Ruslar Ermenilerin de yardımıyla Aziziye Tabyalarına saldırıp, nöbetçileri şehit ederler. Bu haber üzerine Erzurum halkı o zaman henüz 20 yaşında olan Nene Hatun’un önderliğinde kadın-erkek ellerine ne geçirdiyseler Aziziye Tabyasına koşarak büyük bir mücadele sonucunda tabyaları geri alırlar.
Aziziye Tabyasında gösterdiği kahramanlıkla adını tarihe yazdıran Kahraman Türk Kadını Nene Hatun bir cesaret sembolü olarak tanınmış ve anılmıştır. Ömrünün son demlerini “Üçüncü Ordu’nun Annesi” olarak geçiren ve 1955 yılında “Yılın Annesi” seçildikten sonra 22 Mayıs 1955 günü Erzurum’da vefat eden Nene Hatun, Aziziye Anıtının yanına defnedilmiştir.